Aby przechytrzyć wrogów, człowiek musi przednio poznać ich gierki (s. 67) – E. Chadwick, Pieśń królowej

     

      Powstanie państwa kościelnego, narodziny islamu, schizma, zdobycie Jerozolimy, wyprawy krzyżowe, wojna stuletnia, zjazd gnieźnieński, rozbicie dzielnicowe, unia z Litwą, konflikt z Krzyżakami, upadek Konstantynopola to jedynie kilka najważniejszych wydarzeń historycznych średniowiecza. A Otto III, Bolesław Chrobry, Karol Wielki, Wilhelm IX, Ludwik VII, Tybald z Szampanii, Bernard z Clairvaux, Hanryk II, Henryk VI, Jagiełło, Witold, Jan bez Ziemi czy Ryszard Lwie Serce to jedne z najbardziej rozpoznawalnych w naszym kręgu kulturowo-historycznym postaci historycznych. Ale średniowiecze to nie tylko era silnych i dominujących mężczyzn (choć mit mówi, że tylko ich) – była spora grupa równie wpływowych i świadomych społecznie czy politycznie kobiet: Joanna d'Arc, Klara Hatzerlin, Christine de Pisa, Hildegarda z Bingen, Anna z Rusi, księżniczka Dobrawa, Świętosława, Jadwiga, Eleonora (Alienor) Akwitańska. 

       I dziś będzie o tej ostatniej – Eleonorze, matce Jana bez Ziemi i Ryszarda Lwie Serce. Była córką Wilhelma X, umiała czytać, uzyskała gruntowne wykształcenie z zakresu muzyki i literatury, posługiwała się łaciną, ceniła sobie szeroko pojęte piękno – lubiła otaczać się ładnymi (nie tylko praktycznymi) rzeczami. Ale przede wszystkim do perfekcji opanowała umiejętność manewrowania w świecie mężczyzn, forsowania swoich pomysłów, głośnego wypowiadania swojego zdania, osiągania celu, cichej i delikatnej – ale skutecznej – perswazji. Była sprawnym graczem politycznym, duchem i cieniem najważniejszych wydarzeń politycznych Akwitanii, Francji i Anglii, podziwiana, wysłuchiwana i odporna na manewry swej pierwszej teściowej potrafiła wszczynać konflikty zbrojne czy spiski - jak i im zapobiegać. Zdradzana odpowiadała buntem, a doceniana reagowała wyrozumiałością. Była silnym kobiecym głosem w męskim świecie. Ceniła sobie życie rodzinne, ojciec był wzorem, a młodsza siostra – choć jeszcze naiwne i prostolinijne dziecko – stała się powiernicą oraz oparciem, które przypominało o silnych korzeniach. 

        Tak została przedstawiona w książce Elizabeth Chadwick „Pieśń królowej”. Jak zauważa sama Chadwick, książka ta stara się pozostać w granicach prawdopodobieństwa – choć to nie podręcznik a jedynie powieść, autorce zależało na wiarygodności historycznej i kulturowej. By tak się stało, oparła się na kronikach, annałach, licznych artykułach, szkicach biograficznych a nawet plotkach zapisanych w pieśniach trubadurów. 

       Nie mnie oceniać, na ile ta opowieść jest wierna zapisowi historycznemu, a w których punktach autorkę poniosła fantazja. Mnie się po prostu „Pieśń królowej” bardzo dobrze czytało. Dzięki lekkiemu stylowi, doskonałej pracy tłumaczki, wiarygodności opisów i zachowania klimatu epoki jest to jedna z tych książek, które średniowiecze, ludzi epoki i jej atmosferę czynią bliższą, bardziej zrozumiałą i rozjaśniają okres nazwany kiedyś „ciemnym i mrocznym”.

ZA WERSJĘ PRASOWĄ KSIĄŻKI DZIĘKUJĘ