(...) najgorsze nawet nieszczęścia nie zatrzymują życia (…) - Kristina Sabaliauskaitė, Silva Rerum

Już od pewnego czasu słychać głosy, że o życiu codziennym, obyczajach i tle społeczno-kulturowo-politycznym baroku pora zacząć mówić inaczej niż językiem Sienkiewicza, że najwyższa pora sięgnąć po nową narrację i inny punkt widzenia. 

            I oto właśnie nadchodzi – trzecia część „Silva rerum”. 





Na kartach swych powieści powraca autorka do modnego w kulturze staropolskiej gatunku sylw, które – zgodnie z definicją – są tekstami obejmującymi „(…) niejednorodne formalnie teksty zapisywane "na gorąco" i wyróżniające się różnorodną tematyką. Sylwy staropolskie przybierały postać dwoistą – były (…) zbiorami, w których obok prozaicznych zapisków z życia codziennego autora rękopisu przeważały teksty o charakterze literackim bądź refleksyjnym. Sylwy były również zwane "Bibliami domowymi", pośród wielu zapisków o charakterze informacyjnym (np. narodziny członków rodziny, śmierci, wydarzenia w okolicy, wyniki sejmów i spotkań samorządowych) znajdowały się również zapisy literackie. Sylwy były również zbiorami zasłyszanych dowcipów czy też przepisów kulinarnych. Dzięki sylwom zachowały się wiersze m.in. Daniela Naborowskiego i J.A. Morsztyna. Mogą znaleźć się w niej nie tylko wspomnienia o ślubach czy narodzinach, ale także pamiątki (…). Bardzo często umieszcza się również drzewo genealogiczne rodu (rodziny)”.

Trzeci tom współczesnych sylw również zaprowadzi czytelnika ku wschodnim krańcom Korony.  

Żywot człowieka majętnego. Rokokowa odsłona bestsellerowej sagi o dziejach szlacheckiego rodu z Litwy i historii, która stała się kamieniem węgielnym naszej współczesności. 

Wilno, Anno Domini 1748. Trzydziestosiedmioletni Piotr Antoni z Milkont Narwojsz, najstarszy syn Anny Katarzyny i Jana Izydora, wraz z żoną i trójką dzieci mieszka w okazałym dworku w mieście. Nie poszczęściło się jego rodzeństwu – Teofila zeszła na manowce, a bracia ledwo wiążą koniec z końcem. On jednak, dzięki posadzie ekonoma u księcia Michała Kazimierza Radziwiłła Rybeńko, wie, co to wystawne życie, i nie wtajemniczając w to żony, Placydy Amelii, ochoczo korzysta z jego uroków i rozkoszy. „Milczenie jest złotem” – mawia, a potężny magnat płaci hojnie za dyskrecję sługi.  

I oto właśnie Piotr Antoni wrócił z przeszpiegów u książęcego kuzyna, jak fama niesie – porywacza, zabójcy, gwałtownika, który zniewolił żonę, trzyma harem kochanek, a co gorsza, przeszedł na żydowską wiarę... Spotkanie z człowiekiem, który przekroczył wszelkie możliwe granice, niespodzianie wytrąca stabilne życie Piotra Antoniego z kolein liczb, cyfr i faktów, którym ufał dotąd bez zastanowienia. Co takiego stało się w Turnie, utopijnej krainie rodem z filozoficznych traktatów? Jak potoczą się dalsze losy Narwojsza i jego bliskich, jaką historię zapisze w rodzinnej sylwie? 

W tej podróży do utraty tchu – z tętniącego  życiem Wilna, przez zielone litewskie lasy i niebezpieczne trakty, po zamek w Nieświeżu, stolicę Radziwiłłowskiego państwa w państwie  – poznajemy oszałamiający zmysły i pełen powabu świat rokokowy, rozkochany w muzyce i teatrze – ulotnych i ułudnych, jak i on sam. Świat rozdarty, pełen ukrytych napięć, niejasnych tęsknot oraz przeczuć nadchodzących nieszczęść, a jednocześnie otwierający się z wolna na idee, które przyniesie stojąca u progu epoka – naukowe poznanie, początki pojęcia praw człowieka, marzenie o  wolności myśli, stanów i płci.

 

 

   Kristina Sabaliauskaitė – historyk sztuki, pisarka. Autorka m.in. bestsellerowego czterotomowego cyklu powieściowego Silva rerum, który stał się literackim fenomenem na Litwie (53 wydania, ponad 300 000 sprzedanych egz., trzecie miejsce na liście 100 Litewskich Książek Stulecia) oraz dylogii Petro imperatore cieszącej się jeszcze większą popularnością wśród czytelników. Doktor honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w Wilnie, laureatka Nagrody im. Liudasa Dovydenasa oraz Nagrody św. Krzysztofa, finalistka Nagrody Literackiej Europy Środkowej Angelus. Według Olgi Tokarczuk „Kristina Sabaliauskaitė należy do najmocniejszych i najbardziej wyrazistych głosów powieści historycznej w Europie”. 

 




ZA MATERIAŁY DZIĘKUJĘ



Komentarze